Μουσική παράδοση

ΚΑΤΕΒΕΙΤΕ
Βαθιά ριζωμένη στην αρχαιότητα

Η Κως διαθέτει μια πλούσια μουσική παράδοση που χρονολογείται από την αρχαιότητα. Όλες οι κουλτούρες και οι πολιτισμοί που πέρασαν από το νησί κατά τη διάρκεια των αιώνων επηρέασαν και ενίσχυσαν τη μουσική παράδοση της Κω με διαφορετικά στοιχεία. Κατά τους ελληνιστικούς χρόνους, μόνο η Κως είχε 20 καλλιτέχνες (τραγουδιστές, κιθαριστές, φλαουτίστες και αρπίστες), δηλαδή σχεδόν τους μισούς από το σύνολο των Δωδεκανήσων. Κατά τη βυζαντινή εποχή, η θρησκευτική μουσική είχε μεγάλη επίδραση στη μουσική παράδοση των νησιών.

Μουσική παράδοση

Η μουσική παράδοση των Δωδεκανήσων έχει διαμορφωθεί συνδυάζοντας ανατολικές και δυτικές επιρροές, δημιουργώντας έτσι μια πλούσια και ποικίλη μουσική παράδοση. Οι Φράγκοι (Δυτικοευρωπαίοι) που κατέλαβαν το Αιγαίο μετά τις Σταυροφορίες έφεραν μαζί τους νέες μουσικές και ποιητικές μορφές, όπως η ρίμα, καθώς και νέα μουσικά όργανα, όπως το βιολί. Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου εισήχθησαν στα νησιά τα λεγόμενα τραγούδια "αμανέ". Τα παραδοσιακά μουσικά όργανα που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα σε γάμους, πανηγύρια, γιορτές και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις και είναι το βιολί, το λαούτο και η λύρα. Ορισμένα άλλα χειροποίητα όργανα έδιναν εξίσου εντυπωσιακούς ήχους. Για παράδειγμα, οι βοσκοί έφτιαχναν μόνοι τους τη λεγόμενη τσαμπούνα (ένα είδος γκάιντας) και το πιναύλι (αυλός από καλάμι και πικροδάφνη) και έπαιζαν όταν έβοσκαν τα πρόβατα τους.

Η κυρά της Κω

Ζωή & κληρονομιά της Άννας Σαρρής - Καραμπεσίνη

Η Άννα Σαρρή - Καραμπεσίνη ήταν μια από τις σπουδαιότερες ερμηνεύτριες του δημοτικού τραγουδιού στην Ελλάδα και γεννήθηκε στο χωριό της Αντιμάχειας στις 12 Ιουνίου, το 1923. Mεγάλωσε μαζί με τις πέντε αδελφές της σε δύσκολες συνθήκες, αλλά με μπόλικη αγάπη και τραγούδι. «Το δέκατο τρίτο από τα Δωδεκάνησα», όπως είναι ένα από τα υποκοριστικά της, φανέρωσε από πολύ μικρή ηλικία το ταλέντο της στο τραγούδι και παρέα με τη μικρή της αδελφή, Ευτυχία Σαρρή, τραγούδησαν πλάι πλάι για χρόνια, ερμηνεύοντας δημοτικά τραγούδια και συμβάλλοντας σημαντικά στην ανάδειξη της μουσικής παράδοσης των Δωδεκανήσων. Προικισμένη με χαρισματική φωνή και με πρώτους δασκάλους τους γονείς της, αγάπησε το τραγούδι και αφοσιώθηκε σ’ αυτό, με πάθος και πολύ μεράκι. Βιολιτζήδες κι οι λαουτιέρηδες έπαιζαν σκοπούς των νησιών κι η Άννα, από μικρό παιδί ακόμα, τους συνόδευε.

Μουσική παράδοση

Η παρακαταθήκη που μας άφησε «η Μούσα του Αιγαίου» δε μετριέται. Διέσωσε πολλούς παλιούς σκοπούς και τραγούδια που σίγουρα θα είχαν χαθεί. Έγραψε η ίδια στίχους και μουσική για πάνω από 150 τραγούδια. «Όλη μου τη ζωή, την έκαμα τραγούδι», έλεγε. Το 2001 η Ευτυχία Σαρρή έφυγε από τη ζωή, η Άννα έχασε εκτός από τη λατρεμένη αδερφή της και το καλλιτεχνικό της ταίρι. Αυτό που δεν έχασε ποτέ όμως είναι το πάθος της για τραγούδι και για χορό; για την ίδια τη ζωή! Ανεξάντλητη κι αστείρευτη, συνέχιζε να φτιάχνει στιχοπλακιές και να μιλά με αξιοζήλευτη όρεξη για τη μεγάλη της αγάπη: το δημοτικό τραγούδι. 

Τα τελευταία χρόνια, η Άννα Σαρρή - Καραμπεσίνη ζούσε μόνη της στην Κω, με όλους τους δίσκους που κυκλοφόρησε ποτέ να της κρατούν συντροφιά. Σε όσους την επισκέπτονταν, τραγουδούσε και έφτιαχνε στιχοπλακιές. H «Άννα της θάλασσας», με σεμνότητα και ταπεινότητα, τίμησε τη δημοτική παράδοση μέχρι το τέλος.  Έφυγε από τη ζωή στις 7 Σεπτεμβρίου 2018, στην αγαπημένη της Κω. Κατάφερε όμως το ακατόρθωτο: βρήκε αυτό που αγαπούσε, όρισε τη ζωή της γύρω από αυτό και ταυτόχρονα υπηρέτησε την πατρίδα της, αφήνοντας πίσω μια σπουδαία πολιτιστική κληρονομιά.

Κι αν η Κυρά της Ρω κράτησε ψηλά την ελληνική σημαία στα χρόνια της κατοχής, η αναντικατάστατη Άννα Σαρρή - Καραμπεσίνη, η κυρά της Κω, κράτησε ψηλά τη σημαία της δημοτικής μουσικής παράδοσης του Αιγαίου μέχρι τα 95 της χρόνια. Σαν γνήσια πατριώτισσα, άφησε σπουδαία κληρονομιά για τις επόμενες γενιές, τέτοια που θα ζει για πάντα. Μακάρι το φως και η αστείρευτη αισιοδοξία της φωνής της να μας συντροφεύουν πάντα.

Κως η επίσημη ιστοσελίδα