Κάστρο και οικισμός στο Παλαιό Πυλί

Μια βυζαντινή καστροπολιτεία

Το κάστρο βρίσκεται τρία χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του σημερινού οικισμού του Πυλίου, στην κορυφή ενός λόφου που δεσπόζει στην περιοχή, σε υψόμετρο 300 μέτρων. Βρίσκεται εντός του μεσαιωνικού οικισμού του Παλαιού Πυλίου, που βρισκόταν στο τότε κέντρο της Κω, σε απόσταση 15 χλμ. από τη σημερινή πόλη της Κω. Ο παλιός οικισμός, ή καστροπολιτεία, χρονολογείται από τον 11ο αιώνα μ.Χ. Χτίστηκε σε φυσική οχυρωμένη θέση και προστατευόταν από την ισχυρή του ακρόπολη, που βρισκόταν στην κορυφή του απόκρημνου λόφου.

Σύμφωνα με το βίο του Όσιου Χριστόδουλου (ιδρυτή της Μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου της Πάτμου) η περιοχή ήταν ακατοίκητη όταν έφτασε, μετά από πρόσκληση του γηγενή μοναχού Αρσένιου Σκηνούρη, το 1080. Αποφάσισε να εγκατασταθεί και να ιδρύσει ένα κάστρο και ένα μοναστήρι, με τα οποία σχετίζονται τα ερείπια που περιβάλλουν την εκκλησία της Παναγίας της Καστριανής (σημ. Υπαπαντή του Χριστού). Σύμφωνα με τη βιογραφία του, όταν έφυγε για την Πάτμο το 1088, η περιοχή ήταν πλέον οικισμός.